Lập di chúc miệng có hợp pháp không? Điều kiện để di chúc miệng được công nhận năm 2025

Di chúc miệng là hình thức để lại tài sản bằng lời nói trong trường hợp người lập di chúc không thể lập bằng văn bản. Tuy nhiên, không phải mọi lời trăn trối đều được công nhận là di chúc hợp pháp. Bài viết dưới đây do Luật Dũng Trịnh – dichvu.luatdungtrinh.vn tư vấn sẽ giải đáp lập di chúc miệng có hợp pháp không và những điều kiện bắt buộc để tránh rủi ro pháp lý.

1. Di chúc miệng là gì? (Khái niệm theo Bộ luật Dân sự)

Theo khoản 1 Điều 629 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc miệng là hình thức người để lại tài sản thể hiện ý chí cuối cùng bằng lời nói trong tình huống:

• Tính mạng bị cái chết đe dọa;

• Không thể lập di chúc bằng văn bản do bệnh tật, tai nạn hoặc tình trạng cấp bách khác.

Nội dung của di chúc miệng vẫn phải thể hiện đầy đủ di nguyện, người nhận thừa kế, tài sản để lại, tương tự di chúc bằng văn bản.

Để hiểu rõ thủ tục, bạn có thể tham khảo: https://dichvu.luatdungtrinh.vn

2. Lập di chúc miệng có hợp pháp không?

Có, nhưng chỉ khi đáp ứng đầy đủ điều kiện của di chúc hợp pháp và điều kiện riêng của di chúc miệng theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015. Đây là hình thức có tính chất “khẩn cấp”, không áp dụng cho mọi trường hợp.

3. Điều kiện để di chúc miệng được công nhận hợp pháp

3.1. Điều kiện chung của một di chúc hợp pháp

Một di chúc (kể cả di chúc miệng) được coi là hợp pháp khi đáp ứng các yêu cầu:

• Người lập di chúc minh mẫn, tỉnh táo, không bị lừa dối hay cưỡng ép;

• Nội dung di chúc không trái pháp luật;

• Thể hiện rõ thông tin về: Người lập di chúc, người thừa kế, tài sản được chia, thời điểm lập di chúc.

Các trường hợp đặc biệt:

• Người từ 15 đến dưới 18 tuổi lập di chúc phải có sự đồng ý của cha/mẹ/giám hộ;

• Người bị hạn chế thể chất hoặc không biết chữ phải có người làm chứng và được công chứng/chứng thực.

3.2. Điều kiện riêng để di chúc miệng hợp pháp

Khoản 5 Điều 630 quy định:

✔ Có ít nhất 02 người làm chứng

Hai người làm chứng phải có đủ năng lực hành vi dân sự và không thuộc nhóm bị cấm làm chứng.

✔ Ghi chép và ký/điểm chỉ ngay sau khi nghe di chúc

Nội dung lời trăn trối phải được ghi lại thành văn bản một cách trung thực, có chữ ký hoặc điểm chỉ của những người làm chứng.

✔ Mang đi công chứng/chứng thực trong 05 ngày làm việc

Trong 05 ngày kể từ khi lập di chúc miệng, chữ ký của người làm chứng phải được công chứng hoặc chứng thực.

Bất kỳ điều kiện nào không đáp ứng sẽ khiến di chúc miệng vô hiệu.

4. Trường hợp di chúc miệng bị hủy bỏ dù hợp pháp

Theo khoản 2 Điều 629:

Nếu sau 03 tháng kể từ thời điểm lập di chúc miệng mà người lập di chúc vẫn còn sống và minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng bị hủy bỏ.

Điều này xuất phát từ thực tế rằng di chúc miệng chỉ được công nhận khi người lập di chúc đang trong tình trạng nguy cấp.

Khi đã hồi phục, họ phải lập lại di chúc bằng văn bản để đảm bảo giá trị pháp lý.

5. Ai không được làm chứng khi lập di chúc miệng?

Điều 632 Bộ luật Dân sự quy định những người sau không được làm chứng:

• Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật;

• Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan đến nội dung di chúc;

• Người chưa thành niên;

• Người mất năng lực hành vi dân sự hoặc người có khó khăn trong nhận thức.

Nếu vi phạm, di chúc miệng không được công nhận.

6. Có nên lập di chúc miệng? (Quan điểm pháp lý)

Di chúc miệng rất dễ bị tranh chấp, khó chứng minh và có thời hạn hiệu lực ngắn. Vì vậy:

Luật Dũng Trịnh khuyến nghị người dân nên lập di chúc bằng văn bản, có công chứng/chứng thực để đảm bảo an toàn pháp lý.

Tư vấn miễn phí:https://dichvu.luatdungtrinh.vn

7. Kết luận

• Di chúc miệng chỉ hợp pháp khi đáp ứng đầy đủ điều kiện của Bộ luật Dân sự;

• Phải có 02 người làm chứng, ghi chép và công chứng trong 05 ngày;

• Sau 03 tháng, nếu người lập di chúc còn sống minh mẫn thì di chúc miệng tự động hủy;

• Nên lập di chúc bằng văn bản để tránh tranh chấp

Câu hỏi thường gặp về di chúc miệng

1. Di chúc miệng có hợp pháp không?

Có. Di chúc miệng hợp pháp khi người lập di chúc đang trong tình trạng tính mạng bị đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản, đồng thời phải đáp ứng đủ điều kiện về làm chứng, ghi chép và công chứng.

2. Di chúc miệng cần bao nhiêu người làm chứng?

Phải có ít nhất 02 người làm chứng có đủ năng lực hành vi dân sự và không thuộc nhóm người bị cấm làm chứng theo Điều 632 Bộ luật Dân sự 2015.

3. Thời hạn để công chứng di chúc miệng là bao lâu?

Trong vòng 05 ngày làm việc kể từ thời điểm lập di chúc miệng, chữ ký/điểm chỉ của người làm chứng phải được công chứng hoặc chứng thực.

4. Di chúc miệng có bị hủy không?

Có. Nếu sau 03 tháng người lập di chúc vẫn còn sống và minh mẫn, di chúc miệng tự động bị hủy bỏ.

5. Những ai không được làm chứng cho di chúc miệng?

- Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật;
- Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan;
-Người chưa thành niên;
-Người mất năng lực hành vi dân sự;
- Người có khó khăn trong nhận thức hoặc làm chủ hành vi;

6. Di chúc miệng có nên sử dụng không?

Không nên, trừ trường hợp bất khả kháng. Di chúc bằng văn bản có công chứng vẫn là hình thức an toàn và ít tranh chấp nhất.

7. Di chúc miệng có giá trị bằng di chúc viết tay không?

Có, nếu đáp ứng đầy đủ điều kiện luật định. Tuy nhiên, tính ổn định và khả năng chứng minh thấp hơn so với di chúc bằng văn bản.

Hotline: 0969 566 766

Chát Zalo: 0338 919 686

Gọi ngay