Trịnh Văn DũngTìm hiểu chi tiết quy định bồi thường nhà ở, công trình, cây trồng và vật nuôi khi Nhà nước thu hồi đất theo Luật Đất đai 2024. Hướng dẫn quyền lợi, cách tính bồi thường và trường hợp không được bồi thường.
Mục Lục [Ẩn]
Việc thu hồi đất của Nhà nước là vấn đề nhạy cảm, liên quan trực tiếp đến quyền lợi về nhà ở, công trình xây dựng, cây trồng và vật nuôi của người dân. Luật Đất đai năm 2024 đã quy định chi tiết các nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, nhằm đảm bảo người dân không bị thiệt hại khi đất của họ bị thu hồi. Bài viết này hướng dẫn chi tiết về quy định bồi thường thiệt hại, các trường hợp được và không được bồi thường, cũng như cách tính bồi thường cây trồng, vật nuôi.
Rất nhiều người thắc mắc: "Tài sản gắn liền với đất" bao gồm những gì? Theo Điều 91 và Điều 102 Luật Đất đai 2024, tài sản gắn liền với đất gồm:
Nhà ở và công trình phục vụ đời sống của hộ gia đình, cá nhân hoặc người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài.
Công trình xây dựng khác gắn liền với đất như: công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đang sử dụng.
Nguyên tắc chung: Chủ sở hữu tài sản theo luật dân sự sẽ được bồi thường thiệt hại nếu tài sản bị phá dỡ khi Nhà nước thu hồi đất.
Luật Đất đai 2024 quy định chi tiết cách bồi thường thiệt hại đối với nhà và công trình như sau:
Nếu nhà, công trình phải tháo dỡ hoặc phá dỡ, chủ sở hữu sẽ được bồi thường bằng giá trị xây dựng mới của nhà ở với tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương.
Các nguyên vật liệu còn lại của nhà, công trình được phép sử dụng để giảm chi phí.
Nếu phần còn lại không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật, chủ sở hữu sẽ được bồi thường giá trị xây dựng mới.
Nếu công trình vẫn sử dụng được, bồi thường theo thực tế thiệt hại.
Công trình hạ tầng kỹ thuật, xã hội gắn liền với đất được bồi thường bằng giá trị xây dựng mới theo tiêu chuẩn tương đương.
UBND cấp tỉnh có trách nhiệm ban hành đơn giá bồi thường thực tế về nhà và công trình.
Đơn giá phải phù hợp với giá thị trường và điều chỉnh khi có biến động.
✅ Lưu ý: Việc xác định đơn giá chuẩn là cơ sở quan trọng để tính toán bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất.
Theo Điều 103 Luật Đất đai 2024, Nhà nước phải bồi thường thiệt hại đối với cây trồng và vật nuôi bị ảnh hưởng bởi việc thu hồi đất.
Cây hằng năm: bồi thường bằng giá trị sản lượng vụ thu hoạch, tính theo năng suất cao nhất 3 năm liền kề tại địa phương.
Cây lâu năm:
Nếu đang trong chu kỳ thu hoạch nhiều lần, bồi thường sản lượng còn lại và đơn giá bồi thường.
Nếu cây chưa thu hoạch nhưng có thể di chuyển, bồi thường chi phí di chuyển và thiệt hại thực tế.
Cây rừng:
Cây trồng bằng ngân sách nhà nước hoặc rừng giao cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân chăm sóc sẽ được bồi thường theo giá trị thiệt hại thực tế.
Tiền bồi thường phân chia cho người quản lý, chăm sóc, bảo vệ theo quy định pháp luật lâm nghiệp.
Nếu vật nuôi không thể di chuyển, bồi thường thiệt hại thực tế theo mức cụ thể UBND cấp tỉnh quy định.
Chủ sở hữu được tự thu hồi cây trồng, vật nuôi trước khi bàn giao đất.
UBND cấp tỉnh ban hành đơn giá bồi thường cây trồng, vật nuôi theo quy trình sản xuất của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hoặc địa phương.
Đơn giá phải phù hợp với giá thị trường và được điều chỉnh khi có biến động.
Khoản 2 Điều 105 Luật Đất đai 2024 nêu rõ:
Tài sản gắn liền với đất không được bồi thường nếu:
Tài sản được tạo lập trái quy định pháp luật.
Tài sản được tạo lập trong thời hạn hiệu lực thông báo thu hồi đất của cơ quan có thẩm quyền.
Điều này giúp ngăn chặn các hành vi tạo lập tài sản để hưởng bồi thường trái pháp luật.
Theo Điều 79 Luật Đất đai 2024, Nhà nước có 32 trường hợp thu hồi đất, bao gồm các mục tiêu:
Phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Quốc phòng, an ninh.
Các dự án xây dựng hạ tầng, công trình công cộng.
Để bảo vệ quyền lợi, người dân cần:
Nắm chắc các quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.
Hiểu rõ cách tính bồi thường cây trồng, vật nuôi và thiệt hại nhà ở.
Theo dõi đơn giá bồi thường do UBND cấp tỉnh ban hành để đối chiếu khi Nhà nước thu hồi đất.
✅ Lưu ý: Việc nắm vững pháp luật giúp người dân đảm bảo quyền lợi tối đa và tránh tranh chấp khi thu hồi đất.
Mọi vấn đề liên quan đến bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, cây trồng và vật nuôi khi thu hồi đất, người dân có thể liên hệ:
Luật sư: Trịnh Văn Dũng – Đoàn Luật sư TP Hà Nội
Hotline: 0969.566.766
Zalo: 0338.919.686
Luật sư sẽ tư vấn chi tiết quy trình thu hồi đất, cách tính bồi thường và bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
Theo Điều 102 Luật Đất đai 2024, nếu nhà ở bị tháo dỡ hoặc phá dỡ, chủ sở hữu sẽ được bồi thường bằng giá trị xây dựng mới với tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương. Các nguyên vật liệu còn lại cũng được sử dụng. Nếu công trình còn sử dụng được nhưng không đạt tiêu chuẩn, bồi thường theo thiệt hại thực tế.
Cây hằng năm: bồi thường theo giá trị sản lượng vụ thu hoạch cao nhất trong 3 năm liền kề.
Cây lâu năm: bồi thường theo giá trị thiệt hại thực tế; nếu đang trong chu kỳ thu hoạch, bồi thường theo sản lượng còn lại.
Cây có thể di chuyển: bồi thường chi phí di chuyển và thiệt hại thực tế.
Vật nuôi không thể di chuyển: bồi thường theo mức UBND cấp tỉnh quy định.
Chủ sở hữu được tự thu hồi cây trồng, vật nuôi trước khi bàn giao đất.
Tài sản được tạo lập trái pháp luật.
Tài sản tạo lập trong thời hạn hiệu lực thông báo thu hồi đất.
Các trường hợp này sẽ không được bồi thường dù bị phá dỡ.
UBND cấp tỉnh ban hành đơn giá bồi thường nhà, công trình, cây trồng, vật nuôi.
Đơn giá phải phù hợp với giá thị trường và điều chỉnh khi có biến động.
Đây là cơ sở để tính toán bồi thường chính xác khi Nhà nước thu hồi đất.
Nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ theo Luật Đất đai 2024.
Kiểm tra đơn giá bồi thường do UBND cấp tỉnh ban hành.
Lưu giữ giấy tờ về cây trồng, vật nuôi và công trình gắn liền với đất.
Liên hệ luật sư để tư vấn chi tiết về quyền lợi và thủ tục pháp lý.
Luật Đất đai 2024 đã quy định chi tiết quyền lợi của người dân khi Nhà nước thu hồi đất, từ nhà ở, công trình gắn liền với đất, đến cây trồng, vật nuôi. Việc nắm rõ các quy định này giúp người dân được bồi thường đầy đủ, đúng pháp luật, đồng thời tránh các tranh chấp không cần thiết.
Luật sư: TRỊNH VĂN DŨNG
Điện thoại: 0338 919 686
Zalo: 0338 919 686
