Mục Lục [Ẩn]
Tội chiếm đoạt chất ma tuý Điều 252 BLHS
Tội chiếm đoạt chất ma tuý được hiểu là hành vi chuyển chất ma tuý của người khác thành của mình. Hành vi chiếm đoạt chất ma túy được hiểu là người phạm tội có các hành vi như trộm cắp, lừa đảo, tham ô, lạm dụng tín nhiệm, cưỡng đoạt, cướp, cướp giật, công nhiên chiếm đoạt chất ma túy của người khác.
- Hành vi khách quan của tội phạm được quy định là hành vi chiếm đoạt chất ma tuý. Trong đó, chất ma tuý có thể là nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa, cao côca, Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA, XLR-11, lá cây côca, lá khát (lá cây Catha edulis), lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa, bộ phận của cây khác có chứa chất ma tuý, quả thuốc phiện khô, tươi và các chất ma tuý khác ở thể rắn hoặc thể lỏng.
- Đối tượng của tội phạm này giống đối tượng của các tội tàng trữ trái phép chất ma tuý, tội vận chuyển trái phép chất ma tuý và tội mua bán trái phép chất ma tuý.
- Hành vi chiếm đoạt chất ma tuý được hiểu là hành vi chuyển chất ma tuý của người khác thành của mình bằng bất kì thủ đoạn nào. Các thủ đoạn cụ thể của hành vi chiếm đoạt chất ma tuý là tương tự với các hình thức chiếm đoạt tài sản đã được BLHS quy định.
- Người phạm tội có thể có các hành vi giống hành vi phạm tội xâm phạm sở hữu có tính chất chiếm đoạt (tội cướp tài sản, tội cưỡng đoạt tài sản, tội cướp giật tài sản, tội công nhiên chiếm đoạt tài sản, tội trộm cắp tài sản, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản và cũng có thể tội tham ô tài sản).
Hành vi chiếm đoạt chất ma tuý bị coi là tội phạm trong các trường hợp sau:
- Chủ thể đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều 252 BLHS:
Đây là trường hợp chủ thể thực hiện hành vi chiếm đoạt chất ma tuý sau khi đã bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà họ đã thực hiện trước đó.
- Chủ thể đã bị kết án về tội này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm:
Đây là trường hợp chủ thể thực hiện hành vi chiếm đoạt chất ma tuý sau khi đã bị kết án về tội chiếm đoạt chất ma tuý mà họ đã thực hiện trước đó và chưa được xoá án tích.
- Chủ thể đã bị kết án về một trong các tội quy định tại các điều 248, 249, 250 và 251 của Bộ luật này, chưa được xoá án tích mà còn vi phạm:
Đây là trường hợp chủ thể thực hiện hành vi chiếm đoạt chất ma tuý sau khi đã bị kết án về một trong 04 tội (khác) quy định tại Điều 248 (Tội sản xuất trái phép chất ma tuý), Điều 249 (Tội tàng trữ trái phép chất ma tuý), Điều 250 (Tội vận chuyển trái phép chất ma tuý) và Điều 251 (Tội mua bán trái phép chất ma tuý) mà họ đã thực hiện trước đó và chưa được xoá án tích…
Trong trường hợp chiếm đoạt nhiều chất ma tuý khác nhau đòi hỏi tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma tuý được Điều luật quy định.
Như vậy, theo quy định của Điều luật, hành vi chiếm đoạt chất ma tuý bị coi là tội phạm khi khối lượng hoặc thể tích chất ma tuý bị chiếm đoạt đạt mức tối thiểu mà Điều luật quy định. Tuy nhiên, dấu hiệu này có thể được thay thế bằng dấu hiệu nhân thân “đã bị xử phạt vi phạm hành chính” hoặc “đã bị kết án...”.
Khi xác định lỗi của người phạm tội này cần chú ý:
- Người có hành vi chiếm đoạt tài sản của người khác mà không biết trong đó có chất ma tuý thì hành vi của họ không cấu thành tội chiếm đoạt chất ma tuý mà cấu thành tội danh tương ứng với hành vi chiếm đoạt tài sản đã được thực hiện.
- Người thực hiện hành vi chiếm đoạt các chất được giám định không phải là chất ma tuý nhưng họ ý thức rằng đó là chất ma tuý thì hành vi vẫn cấu thành tội phạm này (phạm tội chưa đạt vô hiệu) (theo khoản 1 của Điều 252 BLHS).
Là người có đầy đủ năng lực trách nhiệm hình sự, từ đủ 14 tuổi trở lên đến 16 tuổi và từ 16 tuổi trở lên
Tội chiếm đoạt trái phép chất ma tuý xâm phạm các quy định của Nhà nước về quản lý các chất ma túy.

Điều 252, BLHS năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định người phạm Tội chiếm đoạt trái phép chất ma tuý có thể bị phạt tù từ 20 năm hoặc chung thân.
- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này hoặc một trong các tội quy định tại các điều 248, 249, 250 và 251 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 01 gam đến dưới 500 gam;
- Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 0,1 gam đến dưới 05 gam;
- Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 10 kilôgam;
- Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 05 kilôgam đến dưới 50 kilôgam;
- Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 10 kilôgam;
- Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 01 gam đến dưới 20 gam;
- Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 10 mililít đến dưới 100 mililít;
- Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm b đến điểm h khoản này.
- Có tổ chức;
- Phạm tội 02 lần trở lên;
- Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
- Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
- Sử dụng người dưới 16 tuổi vào việc phạm tội;
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 500 gam đến dưới 01 kilôgam;
- Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 05 gam đến dưới 30 gam;
- Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 25 kilôgam;
- Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 200 kilôgam;
- Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 10 kilôgam đến dưới 50 kilôgam;
- Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 20 gam đến dưới 100 gam;
- Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 100 mililít đến dưới 250 mililít;
- Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm e đến điểm m khoản này;
- Tái phạm nguy hiểm
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng từ 01 kilôgam đến dưới 05 kilôgam; b) Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng từ 30 gam đến dưới 100 gam;
- Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng từ 25 kilôgam đến dưới 75 kilôgam;
- Quả thuốc phiện khô có khối lượng từ 200 kilôgam đến dưới 600 kilôgam;
- Quả thuốc phiện tươi có khối lượng từ 50 kilôgam đến dưới 150 kilôgam;
- Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng từ 100 gam đến dưới 300 gam;
- Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích từ 250 mililít đến dưới 750 mililít;
- Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản này.
- Nhựa thuốc phiện, nhựa cần sa hoặc cao côca có khối lượng 05 kilôgam trở lên;
- Heroine, Cocaine, Methamphetamine, Amphetamine, MDMA hoặc XLR-11 có khối lượng 100 gam trở lên;
- Lá cây côca; lá khát (lá cây Catha edulis); lá, rễ, thân, cành, hoa, quả của cây cần sa hoặc bộ phận của cây khác có chứa chất ma túy do Chính phủ quy định có khối lượng 75 kilôgam trở lên;
- Quả thuốc phiện khô có khối lượng 600 kilôgam trở lên;
- Quả thuốc phiện tươi có khối lượng 150 kilôgam trở lên;
- Các chất ma túy khác ở thể rắn có khối lượng 300 gam trở lên;
- Các chất ma túy khác ở thể lỏng có thể tích 750 mililít trở lên;
- Có 02 chất ma túy trở lên mà tổng khối lượng hoặc thể tích của các chất đó tương đương với khối lượng hoặc thể tích chất ma túy quy định tại một trong các điểm từ điểm a đến điểm g khoản này.
Trên đây nội dung tư vấn của Luật sư Trịnh Văn Dũng liên quan đến Tội chiếm đoạt chất ma tuý Điều 252 BLHS.