Thủ tục tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú?

Một người vắng mặt tại nơi cư trú có thể do bị mất tích; bị chết hoặc bỏ đi khỏi nhà lâu ngày và đến thời điểm hiện tại không còn bất kỳ tung tích hay thông tin gì có liên quan đến người này.

Thủ tục tuyên bố một người đã chết' Thủ tục tuyên bố người mất tích; Điều kiện để xác định một người đã chết; Điều kiện xác định một người được coi là đã mất tích; hồ sơ xác định một người được coi là đã chết; hồ sơ xác định một người được coi là đã mất tích; 

Tuyên bố chết là một quyết định pháp lý của Tòa án, được đưa ra khi cá nhân đã biệt tích trong thời gian rất dài và không có khả năng còn sống. Thủ tục này được thực hiện tại Tòa án và làm cơ sở để bảo vệ quyền và lợi ích của người liên quan và quản lý tài sản của người vắng mặt.

"Căn cứ quy định tại Điều 64 Bộ Luật dân sự năm 2015

Điều 64. Yêu cầu thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú và quản lý tài sản của người đó Khi một người biệt tích 06 tháng liền trở lên thì những người có quyền, lợi ích liên quan có quyền yêu cầu Tòa án thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự và có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp quản lý tài sản của người vắng mặt tại nơi cư trú quy định tại Điều 65 của Bộ luật này."

Mục Lục [Ẩn]

Điều kiện tuyên bố một người đã chết?

Khi nào một người bị tuyên mất tích?; Khi nào một người bị tuyên là đã chết?

Tuyên bố chết là một quyết định pháp lý của Tòa án, được đưa ra khi cá nhân đã biệt tích trong thời gian rất dài và không có khả năng còn sống.

Tòa án có thể tuyên bố một người đã chết khi thuộc một trong các trường hợp sau:

• Đã bị tuyên bố mất tích: Đã 03 năm kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống.
• Biệt tích thông thường: Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống. Thời hạn này được tính từ ngày biết được tin tức cuối cùng về người đó.
• Gặp thảm họa: Bị tai nạn, thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai đó chấm dứt, vẫn không có tin tức xác thực là còn sống.

Biệt tích trong chiến đấu: Biệt tích trong chiến đấu mà sau 05 năm, kể từ ngày chiến đấu kết thúc, vẫn không có tin tức xác thực là còn sống.

Căn cứ quy định tại Điều 71 Bộ Luật dân sự năm 2015

"Điều 71. Tuyên bố chết

1. Người có quyền, lợi ích liên quan có thể yêu cầu Tòa án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết trong trường hợp sau đây:

a) Sau 03 năm, kể từ ngày quyết định tuyên bố mất tích của Tòa án có hiệu lực pháp luật mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;

b) Biệt tích trong chiến tranh sau 05 năm, kể từ ngày chiến tranh kết thúc mà vẫn không có tin tức xác thực là còn sống;

c) Bị tai nạn hoặc thảm họa, thiên tai mà sau 02 năm, kể từ ngày tai nạn hoặc thảm hoạ, thiên tai đó chấm dứt vẫn không có tin tức xác thực là còn sống, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác;

d) Biệt tích 05 năm liền trở lên và không có tin tức xác thực là còn sống; thời hạn này được tính theo quy định tại khoản 1 Điều 68 của Bộ luật này.

2. Căn cứ vào các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, Tòa án xác định ngày chết của người bị tuyên bố là đã chết.

3. Quyết định của Tòa án tuyên bố một người là đã chết phải được gửi cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú của người bị tuyên bố là đã chết để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch."

Thủ tục tuyên bố một người đã chết?

Bước 1: Chuẩn bị các tài liệu chứng cứ để chứng minh người bị yêu cầu tuyên bố một người đã chết thuộc 1 trong 4 trường hợp nêu trên.

Bước 2: Soạn đơn yêu cầu đề nghị TAND tuyên bố người đã chết (mẫu tham khảo). Đơn phải có một số nội dung chính sau:

-Ngày, tháng, năm viết đơn;

- Tên Tòa án có thẩm quyền giải quyết đơn;

- Tên, địa chỉ của người yêu cầu, những vấn đề cụ thể yêu cầu Tòa án giải quyết;

- Lý do, mục đích, căn cứ của việc yêu cầu Tòa án giải quyết vụ việc dân sự đó;

- Tên, địa chỉ của những người có liên quan;

- Các thông tin khác mà người yêu cầu thấy cần thiết phải cung cấp.

(Lưu ý: Căn cứ Điều 27 và Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 thì TAND nơi người bị yêu cầu tuyên đã chết cư trú cuối cùng là cơ quan có thẩm quyền thụ lý và giải quyết yêu cầu tuyên bố một người mất tích)

Bước 3: Nộp đơn yêu cầu và các tài liệu chứng minh cho yêu cầu của mình là có căn cứ.

Bước 4: TAND có thẩm quyền xét đơn yêu cầu tuyên bố một người đã chết.

Trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày thụ lý đơn yêu cầu tuyên bố một người là đã chết, Tòa án ra quyết định thông báo tìm kiếm thông tin về người bị yêu cầu tuyên bố là đã chết.

• Nội dung thông báo, việc công bố thông báo và thời hạn thông báo được thực hiện theo quy định tại Điều 84 và 85 BLTTDS năm 2015.
• Trong thời hạn thông báo, nếu người yêu cầu rút đơn yêu cầu hoặc người bị yêu cầu tuyên bố là đã chết trở về và thông báo cho Tòa án biết thì Tòa án ra quyết định đình chỉ việc xét đơn yêu cầu.
• Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày hết thời hạn thông báo thì Tòa án phải mở phiên họp xét đơn yêu cầu.

Bước 5:  Quyết định tuyên bố một người là đã chết

Trường hợp chấp nhận đơn yêu cầu thì Tòa án ra quyết định tuyên bố một người là đã chết; trong quyết định này, Tòa án phải xác định ngày chết của người đó và hậu quả pháp lý của việc tuyên bố một người là đã chết theo quy định của Bộ luật dân sự.

1. Cơ quan và Điều kiện thực hiện

• Cơ quan có thẩm quyền: Tòa án nhân dân cấp huyện (hoặc Tòa án sơ thẩm khu vực) nơi người cần tìm kiếm cư trú cuối cùng.
• Điều kiện yêu cầu: Người đó phải biệt tích khỏi nơi cư trú 06 tháng liền trở lên mà không có tin tức xác thực về nơi cư trú hoặc việc còn sống hay đã chết.

2. Trình tự thủ tục

Bước 1: Nộp đơn yêu cầu.

• Người có quyền, lợi ích liên quan nộp Đơn yêu cầu thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại Tòa án.
• Hồ sơ kèm theo các tài liệu, chứng cứ chứng minh sự biệt tích.
• Người yêu cầu có thể đồng thời đề nghị Tòa án áp dụng biện pháp quản lý tài sản của người vắng mặt.

Bước 2: Ra Quyết định thông báo: Sau khi thụ lý, Tòa án sẽ ra Quyết định thông báo tìm kiếm người vắng mặt tại nơi cư trú.

Bước 3: Công bố rộng rãi: Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày ra quyết định, thông báo phải được công bố rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng (đăng báo, phát sóng, đăng trên cổng thông tin điện tử của Tòa án) theo quy định của pháp luật tố tụng.

Lưu ý: Quyết định thông báo tìm kiếm sẽ đương nhiên hết hiệu lực nếu người cần tìm kiếm trở về.

Hậu quả pháp lý của người bị tuyên bố đã chết hoặc mất tích?

Hậu quả pháp lý của việc tuyên bố một người đã chết hoặc mất tích bao gồm việc các quan hệ nhân thân và tài sản được giải quyết như người đã chết, và nếu họ trở về, các quyết định này có thể bị hủy bỏ, tuy nhiên, một số quyền và nghĩa vụ đã được xác lập có thể không bị ảnh hưởng. Khi người đó bị tuyên bố đã chết

• Tư cách pháp lý: Người đó chấm dứt hoàn toàn tư cách chủ thể trong các quan hệ dân sự.
• Quan hệ nhân thân: Hôn nhân, gia đình và các quan hệ nhân thân khác được giải quyết như đối với người đã chết.
• Tài sản: Tài sản của người bị tuyên bố chết được giải quyết theo quy định của pháp luật về thừa kế.
• Nghĩa vụ: Các nghĩa vụ khác như cấp dưỡng, hợp đồng, nợ,... sẽ chấm dứt hoặc được giải quyết theo quy định pháp luật. Khi người đó bị tuyên bố mất tích
• Tư cách pháp lý: Tư cách chủ thể chỉ tạm thời bị đình chỉ, không bị chấm dứt. Khi người đó trở về, tư cách chủ thể sẽ được khôi phục.
• Quan hệ nhân thân: Nếu vợ/chồng của người mất tích đã được Tòa án cho ly hôn, quyết định này vẫn có hiệu lực pháp luật. Nếu vợ/chồng đã kết hôn với người khác, cuộc hôn nhân mới vẫn có hiệu lực.
• Tài sản: Tài sản của người mất tích có thể được giao cho con thành niên, cha mẹ, hoặc người thân thích khác quản lý. Người trở về có quyền yêu cầu người quản lý tài sản trả lại tài sản sau khi đã thanh toán chi phí quản lý.
• Khi người đó trở về Hủy bỏ quyết định: Người bị tuyên bố đã chết hoặc mất tích trở về có thể yêu cầu Tòa án hủy bỏ quyết định tuyên bố đó, kèm theo chứng cứ xác thực.
• Khôi phục quyền và nghĩa vụ: Khi quyết định bị hủy bỏ, các quyền và nghĩa vụ pháp lý của họ có thể được khôi phục, tuy nhiên, không làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp của bên thứ ba đã được xác lập trước đó.
• Quyền yêu cầu tài sản: Người trở về có quyền yêu cầu những người đã nhận tài sản thừa kế trả lại tài sản, giá trị tài sản hiện còn. Nếu người thừa kế cố tình giấu giếm, họ phải hoàn trả toàn bộ tài sản và bồi thường thiệt hại.

Mọi thông tin cần tư vấn, Quý khách vui lòng liên hệ

• Luật sư Trịnh Văn Dũng
• Hotline: 0969566766
• Zalo: 0338919686
• Địa chỉ 01: Biệt thự SH191, Khu Đô thị Nam An Khánh, xã An Khánh, thành phố Hà Nội.