Người chưa thành niên là cá nhân chưa đủ 18 tuổi. Đây là giai đoạn chuyển tiếp từ trẻ em sang người trưởng thành, do vậy năng lực hành vi dân sự của họ chưa hoàn thiện, cần có sự giám hộ, đại diện của cha mẹ hoặc người giám hộ.
“Điều 21. Người chưa thành niên
1. Người chưa thành niên là người chưa đủ mười tám tuổi.
2. Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi do người đại diện theo pháp luật của người đó xác lập, thực hiện.
3. Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.
4. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.”
1. Năng lực pháp luật dân sự của người chưa thành niên chia ra:
Giống như mọi cá nhân, người chưa thành niên có năng lực pháp luật dân sự đầy đủ từ khi sinh ra đến khi chết. Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở năng lực hành vi dân sự.
1.1. Người chưa đủ 6 tuổi:
Không có năng lực hành vi dân sự.
Mọi giao dịch dân sự do người đại diện theo pháp luật (thường là cha, mẹ) xác lập, thực hiện.
1.2. Người từ đủ 6 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi:
Có năng lực hành vi dân sự chưa đầy đủ.
Việc xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải do người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi (ví dụ: mua sách vở, đồ dùng học tập).
1.3. Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi:
Có năng lực hành vi dân sự chưa đầy đủ nhưng ở mức cao hơn.
Được tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ các giao dịch liên quan đến tài sản phải đăng ký hoặc giao dịch có giá trị lớn, phải có sự đồng ý của người đại diện theo pháp luật.
Tự chịu trách nhiệm về giao dịch dân sự do mình xác lập trong phạm vi tài sản riêng.
2. Người chưa thành niên thực hiện giao dịch có được không?
Người chưa thành niên là người chưa đủ 18 tuổi, có đầy đủ năng lực pháp luật dân sự nhưng năng lực hành vi dân sự chưa trọn vẹn, cần có sự đại diện, giám hộ trong nhiều trường hợp.
Người chưa thành niên có thể thực hiện giao dịch nhưng mức độ được phép phụ thuộc vào độ tuổi và loại giao dịch
Địa vị pháp lý: Việc tham gia quan hệ pháp luật dân sự thường gắn liền với cha mẹ, người giám hộ.
Được pháp luật bảo vệ đặc biệt: quyền lợi của người chưa thành niên được Nhà nước ưu tiên trong các lĩnh vực giáo dục, y tế, bảo vệ trẻ em, tố tụng…
Pháp luật Việt Nam phân chia thành các độ tuổi (dưới 6 tuổi; 6–15 tuổi; 15–18 tuổi) để xác định phạm vi năng lực hành vi, đảm bảo vừa bảo vệ quyền lợi của người chưa thành niên, vừa phù hợp với sự phát triển tâm sinh lý của họ.
Căn cứ pháp lý: Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015