Không đồng ý với kết luận giám định thương tích phải làm thế nào?

Giám định thương tích là gì; Khi nào thì giám định thương tích; Điều kiện giám định lại thương tích; Ai có quyền yêu cầu giám định thương tích; Không đồng ý với kết luận giám định thương tích phải làm thế nào; Quy trình giám định thương tích; Cơ quan nào có thẩm quyền giám định thương tích; Giám định thương tích bao lâu thì có kết quả; Giám định lại thương tích ở đâu; Thủ tục giám định lại thương tích;

Trong một vụ án hình sự liên quan đến các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người thì việc xác định được mức độ thương tích của bị hại là yếu tố quan trọng để xác định mức độ nghiêm trọng của hành vi phạm tội. Để xác định được mức độ thương tích thì kết luận giám định là chìa khóa, điểm chốt để cơ quan tiến hành tố tụng đánh giá giải quyết vụ án, tránh trường hợp bỏ lọt tội phạm cũng như để tránh án oan, sai.

Kết luận giám định là một trong những nguồn chứng cứ được quy định tại điểm d, Điều 87 và được quy định chi tiết tại Điều 205 đến 214 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Việc xác định mức độ thương tích vừa là căn cứ để xác định 1 hành vi có dấu hiệu tội phạm, vừa để xác định căn cứ khởi tố tội phạm cũng như kết tội đối với bị can, bị cáo.Vậy bài viết này tôi sẽ phân tích về Giám định thương tích trong Tố tụng hình sự. Mời quý độc giả theo dõi bài viết dưới đây.

Mục Lục [Ẩn]

Khi nào cần giám định thương tích?

Khi nào cần giám định thương tích?

Giám định thương tích để làm gì?

Thương tích là những tổn thương cơ thể từ những tác động bên ngoài gây nên. Phần trăm thương tích đóng vai trò quan trọng vì việc xác định được tỷ lệ thương tích là căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự cũng như để xác định mức hình phạt đối với hành vi của người phạm tội.

Vậy nên ta có thể hiểu rằng giám định thương tích là hoạt động trong tố tụng hình sự do cơ quan, người tiến hành tố tụng thực hiện được thể hiện bằng việc ra quyết định trưng cầu giám định để yêu cầu người có chuyên môn, kiến thức cần thiết để tiến hành giám định và kết luận về những thương tích cũng như tỷ lệ thương tích cần phải làm rõ trong quá trình xác minh tin báo, tố giác, điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự.

Từ đó có thể thấy việc thực hiện giám định thương tích là vô cùng quan trọng trong vụ án hình sự, việc xác định mức độ, tỷ lệ thương tích là chìa khóa để cơ quan, người tiến hành tố tụng có thể xác định tội danh cũng như mức độ thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra.

Ai có quyền yêu cầu trưng cầu giám định trong tố tụng hình sự?

Theo Điều 207 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về yêu cầu giám định như sau:

- Đương sự hoặc người đại diện của họ có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trưng cầu giám định những vấn đề liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ, trừ trường hợp việc giám định liên quan đến việc xác định trách nhiệm hình sự của người bị buộc tội.

Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được văn bản đề nghị, cơ quan tiến hành tố tụng phải xem xét, ra quyết định trưng cầu giám định. Trường hợp không chấp nhận đề nghị thì thông báo cho người đã đề nghị giám định biết bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Hết thời hạn này hoặc kể từ ngày nhận được thông báo từ chối trưng cầu giám định của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng thì người đề nghị giám định có quyền tự mình yêu cầu giám định.

- Người yêu cầu giám định có các quyền và nghĩa vụ theo quy định của Luật Giám định tư pháp.

Như vậy, trong vụ án hình sự thì đương sự hoặc đại diện của họ có quyền đề nghị trưng cầu giám định, trừ trường hợp việc giám định đó liên quan trực tiếp đến trách nhiệm hình sự của người bị buộc tội. Và cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền ban hành quyết định trưng cầu giám định.

Cơ quan có thẩm quyền giám định thương tích?

Theo khoản 1 Điều 205 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015, "Khi thuộc một trong các trường hợp bắt buộc giám định thương tích (Điều 206 Bộ luật tố tụng hình sự 2015) hoặc khi xét thấy cần thiết thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng ra quyết định trưng cầu giám định".

Tuy nhiên, kết luận giám định thương tích chỉ được công nhận khi việc giám định được thực hiện tại các cơ quan, tổ chức giám định tư pháp công lập do cơ quan nhà nước thành lập và trao quyền được quy định tại Điều 12 Luật Giám định tư pháp 2012 sửa đổi, bổ sung 2020 bao gồm:

+ Trong lĩnh vực pháp y: Viện pháp y của Bộ Y tế, Viện pháp y quân đội thuộc Bộ Quốc Phòng, Trung tâm giám định pháp y cấp tỉnh hoặc của Viện khoa học hình sự, Bộ Công an.

+ Viện pháp y tâm thần trung ương thuộc Bộ Y Tế hoặc Trung tâm pháp y tâm thần khu vực thuộc Bộ Y Tế

+ Viện khoa học hình sự thuộc Bộ Công an, Phòng giám định kỹ thuật hình sự thuộc Bộ Quốc phòng, phòng kỹ thuật hình sự thuộc Công an cấp tỉnh.

Như vậy, nếu bị một cá nhân nào xâm phạm thân thể hay có hành vi gây thương tích thì bạn có thể đề nghị Cơ quan tiến hành tố tụng thực hiện trưng cầu giám định hoặc có thể đến các cơ quan trên để thực hiện giám định thương tích.

Không đồng ý với kết luận giám định có được yêu cầu giám định lại không?

Căn cứ khoản 1, khoản 2 Điều 211 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 quy định về việc giám định lại như sau:

“1. Việc giám định lại được thực hiện khi có nghi ngờ kết luận giám định lần đầu không chính xác. Việc giám định lại phải do người giám định khác thực hiện.

2. Cơ quan trưng cầu giám định tự mình hoặc theo đề nghị của người tham gia tố tụng quyết định việc trưng cầu giám định lại. Trường hợp người trưng cầu giám định không chấp nhận yêu cầu giám định lại thì phải thông báo cho người đề nghị giám định bằng văn bản và nêu rõ lý do.”

Như vậy, việc giám định lại sẽ được thực hiện khi có nghi ngờ kết luận giám định lần đầu không chính xác. Cơ quan thực hiện trưng cầu giám định có thể tự mình hoặc theo đề nghị của người tham gia tố tụng để thực hiện việc trưng cầu giám định lại. Trường hợp nếu cơ quan trưng cầu giám định không chấp nhận yêu cầu giám định lại thì phải thông báo cho người đề nghị bằng văn bản và phải nêu rõ lý do không thực hiện trưng cầu giám định.

Điều kiện giám định lại thương tích?

Việc giám định lại thương tích được thực hiện khi có yêu cầu và thuộc một trong các trường hợp theo quy định của pháp luật. Cụ thể, điều kiện giám định lại phụ thuộc vào mục đích: trong tố tụng hình sự, hay để giải quyết chế độ cho người bị thương, tai nạn lao động.  Trong tố tụng hình sự Căn cứ Điều 211 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 và Điều 29 Luật Giám định tư pháp 2012, các trường hợp được giám định lại bao gồm:

• Có mâu thuẫn trong kết luận giám định lần đầu: Khi kết luận giám định lần đầu có sự mâu thuẫn về chuyên môn, ví dụ: các giám định viên có ý kiến khác nhau về tỷ lệ thương tật hoặc nguyên nhân gây thương tích.
• Có cơ sở cho rằng kết luận lần đầu không chính xác: Có thể do kết luận không khách quan, thiếu cơ sở hoặc giám định viên vi phạm quy định.
• Có nghi ngờ về kết luận giám định: Người trưng cầu giám định (Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án) thấy kết luận chưa thỏa đáng. Người yêu cầu giám định (bị can, bị cáo, người bị hại,...) đề nghị giám định lại và đưa ra lý do chính đáng.
• Thẩm quyền ra quyết định: Trong một số trường hợp đặc biệt, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao hoặc Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có thể ra quyết định trưng cầu giám định lại.

Ai có quyền yêu cầu giám định thương tích?

Người có quyền yêu cầu giám định thương tích bao gồm các cơ quan tiến hành tố tụng (cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án) và các đương sự trong vụ việc dân sự, hành chính hoặc người đại diện hợp pháp của họ. Các cơ quan này sẽ ra quyết định trưng cầu giám định, còn đương sự có quyền đề nghị giám định.

1. Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng

• Cơ quan điều tra: Thẩm quyền ra quyết định trưng cầu giám định để xác định tỷ lệ tổn thương cơ thể, nguyên nhân gây thương tích, v.v.
• Viện kiểm sát: Có thẩm quyền trưng cầu giám định trong quá trình giải quyết vụ án.
• Tòa án: Có thẩm quyền trưng cầu giám định trong quá trình xét xử.
• Cán bộ Cảnh sát giao thông: Khi xử lý vụ tai nạn giao thông, cán bộ có thẩm quyền điều tra có thể yêu cầu giám định chuyên môn để làm căn cứ giải quyết vụ việc.

2. Đương sự và người đại diện hợp pháp: Trong các vụ án dân sự, hành chính, đương sự (nguyên đơn, bị đơn) hoặc người đại diện của họ có quyền đề nghị cơ quan có thẩm quyền ra quyết định trưng cầu giám định. Đương sự có quyền gửi đơn yêu cầu giám định cùng các tài liệu, chứng cứ kèm theo đến cơ quan có thẩm quyền.

3. Trường hợp đặc biệt

• Giám định lại: Việc giám định lại được thực hiện khi có nghi ngờ về kết luận giám định lần đầu, có thể do cơ quan trưng cầu giám định tự ra quyết định hoặc theo đề nghị của người tham gia tố tụng.
• Thẩm quyền cao nhất: Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao hoặc Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có thẩm quyền ra quyết định trưng cầu giám định lại trong trường hợp đặc biệt.

Quy trình giám định thương tích? 

Quy trình giám định thương tích gồm 3 bước cơ bản: yêu cầu/trưng cầu giám định, tiếp nhận và thực hiện giám định, và gửi kết quả giám định. Để bắt đầu, bạn cần nộp đơn cùng hồ sơ cần thiết, sau đó cơ quan có thẩm quyền sẽ tiếp nhận, phân công cán bộ chuyên môn, nghiên cứu hồ sơ, và tiến hành giám định để đưa ra kết luận cuối cùng gửi lại cho bạn.

Bước 1: Yêu cầu giám định

Người yêu cầu: Cá nhân hoặc người đại diện hợp pháp có quyền yêu cầu, hoặc cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng (như Công an, Viện kiểm sát) ra quyết định trưng cầu giám định.

Hồ sơ cần nộp:

• Đơn yêu cầu giám định.
• Bản sao giấy tờ tùy thân của người yêu cầu.
• Bản sao giấy tờ chứng minh quan hệ với người bị thiệt hại (nếu có).
• Bản sao hồ sơ bệnh án của người bị thiệt hại (bao gồm tóm tắt hồ sơ, giấy ra viện, phiếu khám bệnh, phiếu kết quả cận lâm sàng, đơn thuốc, v.v.).
• Các tài liệu, chứng cứ khác có liên quan (nếu có).

Bước 2: Tiếp nhận và thực hiện giám định

• Tiếp nhận hồ sơ: Cơ quan có thẩm quyền sẽ tiếp nhận quyết định/yêu cầu giám định, hồ sơ và đối tượng giám định.
• Phân công: Cơ quan giám định sẽ phân công cán bộ chuyên môn để thực hiện.
• Nghiên cứu và làm việc: Cán bộ giám định sẽ nghiên cứu hồ sơ, tài liệu và có thể làm việc với cơ quan trưng cầu hoặc người yêu cầu để làm rõ thông tin.
• Thực hiện giám định: Nếu đối tượng còn sống, việc giám định sẽ được tiến hành trực tiếp. Nếu nạn nhân đã qua đời, giám định sẽ dựa trên hồ sơ bệnh án, lời khai, biên bản khám nghiệm tử thi, bản kết luận giám định pháp y, ảnh, và các vật chứng liên quan (nếu có).
• Xác định tỷ lệ thương tật: Dựa trên kết quả khám và đối chiếu các tài liệu, cơ quan giám định sẽ đưa ra kết luận về tỷ lệ thương tật hoặc tổn thương sức khỏe.

Bước 3: Gửi kết quả giám định: Tổ chức, cá nhân đã tiến hành giám định phải gửi kết luận giám định cho cơ quan đã trưng cầu hoặc người yêu cầu trong thời hạn quy định (trong vòng 24 giờ kể từ khi ra kết luận).

Giám định thương tích bao lâu thì có kết quả?

Thời gian giám định thương tích không quá 09 ngày, nhưng sau đó, kết quả sẽ được gửi đi trong vòng 24 giờ kể từ khi có kết luận giám định. Nếu có trường hợp phức tạp, tổ chức giám định sẽ thông báo lý do cho cơ quan trưng cầu.

• Thời hạn giám định: Không quá 9 ngày. Thời gian gửi kết quả: Trong vòng 24 giờ kể từ khi ra kết luận giám định, kết quả phải được gửi đến cơ quan trưng cầu.
• Trường hợp đặc biệt: Nếu không thể giám định trong thời hạn quy định, cơ quan hoặc cá nhân tiến hành giám định phải thông báo bằng văn bản cho cơ quan trưng cầu, nêu rõ lý do.

 Giám định lại thương tích ở đâu?

Bạn có thể yêu cầu giám định lại thương tích tại các trung tâm giám định pháp y tư pháp công lập trên địa bàn tỉnh hoặc các Viện pháp y của Bộ Y tế, Bộ Quốc phòng hoặc Viện Khoa học hình sự thuộc Bộ Công an tùy theo tính chất vụ việc. Nếu vụ án đang được giải quyết tại cơ quan tố tụng (công an, viện kiểm sát, tòa án), bạn cần gửi đơn đề nghị giám định lại đến chính cơ quan đó. Cơ quan có thẩm quyền giám định thương tích

• Trong lĩnh vực pháp y: Viện pháp y quốc gia thuộc Bộ Y tế; Viện pháp y quân đội thuộc Bộ Quốc phòng; Trung tâm giám định pháp y cấp tỉnh Trung tâm giám định pháp y thuộc Viện khoa học hình sự, Bộ Công an
• Trong lĩnh vực pháp y tâm thần: Viện pháp y tâm thần trung ương thuộc Bộ Y tế; Trung tâm pháp y tâm thần khu vực thuộc Bộ Y tế
• Trong lĩnh vực kỹ thuật hình sự: Viện khoa học hình sự Bộ Công an; Phòng giám định kỹ thuật hình sự của Bộ Quốc phòng; Phòng giám định kỹ thuật hình sự của công an cấp tỉnh;

Thủ tục yêu cầu giám định lại thương tích?

• Nếu không thuộc vụ án hình sự: Bạn làm đơn đề nghị gửi đến cơ quan giám định có thẩm quyền gần nhất, ví dụ như Trung tâm giám định pháp y cấp tỉnh.
• Nếu thuộc vụ án hình sự: Bạn làm đơn đề nghị giám định lại thương tích và nộp cho cơ quan tố tụng đang giải quyết vụ án (Công an, Viện Kiểm sát hoặc Tòa án). Cơ quan tố tụng đó sẽ ra quyết định trưng cầu giám định đến cơ quan giám định có thẩm quyền.

Nếu bạn có bất cứ thắc mắc nào hoặc muốn được Luật sư tư vấn pháp lý xin vui lòng liên hệ thông tin phía dưới để được hỗ trợ tốt nhất.