Trịnh Văn DũngGia hạn thời gian điều tra vụ án hình sự là việc cơ quan có thẩm quyền trong một số trường hợp vì vụ án có nhiều yếu tố còn chưa rõ ràng, chưa rõ hành vi phạm tội như người phạm tội mà cần gia hạn điều tra vụ án hình sự. Số lần gia hạn thời gian điều tra vụ án hình sự phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tội phạm, và phải có văn bản đề nghị từ cơ quan điều tra gửi Viện kiểm sát.
Vậy câu hỏi đặt ra Khi nào vụ án hình sự được gia hạn điều tra? Thời hạn điều tra vụ án hình sự theo quy định là bao lâu? Trường hợp nào được gia hạn thời gian điều tra vụ án hình sự? Thời gian gia hạn điều tra vụ án hình sự là bao lâu? Cơ quan nào có thẩm quyền gia hạn điều tra vụ án hình sự? Vụ án hình sự được gia hạn điều tra mấy lần?
Mục Lục [Ẩn]
Thời hạn điều tra là thời gian được quy định cụ thể tại Bộ luật Tố tụng hình sự 2015. Trong khoảng thời gian được quy định, cơ quan điều tra có thẩm quyền điều tra được thực hiện quyền của mình nhằm xác định tội phạm, xác minh hành vi phạm tội, người thực hiện hành vi phạm tội và những tình tiết khác của vụ án.
Thời hạn điều tra được tính từ ngày có Quyết định khởi tố vụ án hình sự, chuyển cơ quan có thẩm quyền điều tra tới ngày kết thúc hoạt động điều tra. Thời hạn tối đa của quá trình điều tra được quy định tại Điều 172 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 như sau:
- Tối đa 02 tháng: Đối với tội phạm ít nghiêm trọng;
- Tối đa 03 tháng: Đối với tội phạm nghiêm trọng;
- Tối đa 04 tháng: Đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Thời gian điều tra vụ án hình sự có thể được gia hạn trong các trường hợp vụ án phức tạp, có nhiều tình tiết cần làm rõ. Việc gia hạn được thực hiện theo quy định về thời hạn gia hạn tương ứng với từng loại tội phạm (ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng).
Theo điều 172 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định, trường hợp do tính chất phức tạp của vụ án thì chậm nhất 10 ngày trước khi hết hạn điều tra, Cơ quan điều tra phải có văn bản đề nghị Viện kiểm sát gia hạn điều tra.
Việc gia hạn điều tra được quy định như sau:
Các trường hợp cụ thể được gia hạn điều tra, thời hạn và thẩm quyền gia hạn được quy định như sau:
1. Tội phạm ít nghiêm trọng
Thời hạn điều tra ban đầu: Không quá 2 tháng. Trường hợp gia hạn: Do tính chất phức tạp, cần thêm thời gian điều tra.
Số lần gia hạn: Có thể được gia hạn một lần. Thời gian gia hạn: Tối đa không quá 2 tháng.
Thẩm quyền gia hạn: Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện hoặc Viện kiểm sát quân sự khu vực.
2. Tội phạm nghiêm trọng
Thời hạn điều tra ban đầu: Không quá 3 tháng. Trường hợp gia hạn: Do tính chất phức tạp, cần thêm thời gian điều tra. Có thể do các yếu tố như có yêu cầu giám định bổ sung hoặc xuất hiện tình tiết mới cần xác minh.
Số lần gia hạn: Có thể được gia hạn 02 lần.
Thời gian gia hạn: Lần 1: Tối đa 3 tháng ;Lần 2: Tối đa 2 tháng.
Thẩm quyền gia hạn:
Lần 1: Viện kiểm sát nhân dân cấp huyện hoặc Viện kiểm sát quân sự khu vực.
Lần 2: Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh hoặc Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu.
3. Tội phạm rất nghiêm trọng
Thời hạn điều tra ban đầu: Không quá 4 tháng.
Trường hợp gia hạn: Vụ án có tính chất rất phức tạp, liên quan nhiều đối tượng, cần xác minh nhiều tình tiết. Số lần gia hạn: Có thể được gia hạn hai lần.
Thời gian gia hạn: Mỗi lần tối đa 4 tháng.
Thẩm quyền gia hạn: Lần 1 và lần 2: Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh hoặc Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu. Trong trường hợp đặc biệt, Viện kiểm sát nhân dân tối cao hoặc Viện kiểm sát quân sự trung ương có thể gia hạn thêm một lần với thời gian không quá 4 tháng.
4. Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng
Thời hạn điều tra ban đầu: Không quá 4 tháng.
Trường hợp gia hạn: Vụ án có tính chất đặc biệt phức tạp, cần thu thập thêm nhiều tài liệu, chứng cứ, hoặc liên quan đến yếu tố nước ngoài. Số lần gia hạn: Có thể được gia hạn nhiều lần.
Thời gian gia hạn: Mỗi lần tối đa 4 tháng.
Thẩm quyền gia hạn:
Lần 1: Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh hoặc Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu.
Lần 2, 3 và 4: Viện kiểm sát nhân dân tối cao hoặc Viện kiểm sát quân sự trung ương. Lưu ý: Việc gia hạn điều tra phải được đề nghị và phê chuẩn bằng quyết định bằng văn bản, tuân thủ đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự.
Ngoài ra:
- Đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng mà thời hạn gia hạn điều tra đã hết nhưng do tính chất rất phức tạp của vụ án mà chưa thể kết thúc việc điều tra thì có thể gia hạn thêm một lần không quá 04 tháng.
- Đối với tội xâm phạm an ninh quốc gia có thể gia hạn thêm một lần không quá 04 tháng.
Như vậy, trong một số vụ án có tính chất phức tạp, cần thêm thời gian để xác minh, làm rõ tính chất của tội phạm thì chậm nhất là trước 10 ngày khi hết thời hạn điều tra, Cơ quan điều tra phải có văn bản tới Viện kiểm sát có thẩm quyền để gia hạn điều tra vụ án.
Căn cứ theo khoản 5 Điều 172 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 được sửa đổi tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự ban hành ngày 27/06/2025 quy định:
Viện kiểm sát là cơ quan có thẩm quyền gia hạn điều tra, trong đó với mỗi loại tội phạm khác nhau, việc gia hạn điều tra sẽ do Viện kiểm sát các cấp khác nhau thực hiện. Cụ thể:
“a) Đối với tội phạm ít nghiêm trọng thì Viện kiểm sát nhân dân khu vực, Viện kiểm sát quân sự khu vực gia hạn điều tra. Trường hợp vụ án do Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra thì Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu gia hạn điều tra;
b) Đối với tội phạm nghiêm trọng thì Viện kiểm sát nhân dân khu vực, Viện kiểm sát quân sự khu vực gia hạn điều tra lần thứ nhất và lần thứ hai. Trường hợp vụ án do Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra thì Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu gia hạn điều tra lần thứ nhất và lần thứ hai;
c) Đối với tội phạm rất nghiêm trọng thì Viện kiểm sát nhân dân khu vực, Viện kiểm sát quân sự khu vực gia hạn điều tra lần thứ nhất; Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu gia hạn điều tra lần thứ hai. Trường hợp vụ án do Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra thì Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu gia hạn điều tra lần thứ nhất và lần thứ hai;
d) Đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng thì Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu gia hạn điều tra lần thứ nhất và lần thứ hai; Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Viện kiểm sát quân sự trung ương gia hạn điều tra lần thứ ba.”
Kết luận:
Như vậy, tại bài viết này mình đã phân tích trường hợp nào được gia hạn điều tra vụ án hình sự, gia hạn trong thời gian bao lâu cũng như cơ quan có thẩm quyền gia hạn điều tra vụ án hình sự. Nếu bạn có bất cứ thắc mắc nào hoặc muốn được Luật sư tư vấn pháp lý xin vui lòng liên hệ thông tin phía dưới để được hỗ trợ tốt nhất.
Luật sư: TRỊNH VĂN DŨNG
Điện thoại: 0969566766
Zalo: 0338919686
