Điều kiện bồi thường tái định cư khi nhà nước thu hồi đất?

Các trường hợp được bố trí tái định cư?Ai được nhận nhà ở tái định cư khi thu hồi đất? Hồ sơ nhận nhà ở tái định cư khi nhà nước thu hồi đất? Thủ tục nhận nhà ở tái định cư khi nhà nước thu hồi đất?

Khi Nhà nước thu hồi quyền sử dụng đất, người sử dụng đất có thể được xem xét bồi thường, hỗ trợ để được bố trí nhà ở tái định cư hoặc đất tái định cư. Việc nắm rõ các quy định pháp luật liên quan đến tái định cư sẽ giúp người dân hiểu rõ quyền lợi của mình, từ đó bảo đảm được quyền và lợi ích hợp pháp khi bị thu hồi đất. Trong bài viết này, tôi sẽ cùng quý bạn đọc tìm hiểu về chủ đề “Tái định cư và điều kiện để được nhận suất tái định cư”. Kính mời bạn đọc theo dõi nội dung chi tiết dưới đây.

Mục Lục [Ẩn]

Căn cứ khoản 39 Điều 3 Luật Đất đai 2024 quy định về Tái định cư như sau:

“39. Tái định cư là việc Nhà nước thực hiện bồi thường bằng đất ở hoặc bằng nhà ở tại khu tái định cư hoặc địa điểm khác phù hợp cho người có đất thu hồi hoặc hỗ trợ bằng giao đất ở, nhà ở tái định cư cho người không đủ điều kiện bồi thường về đất ở theo quy định của Luật này nhưng không còn chỗ ở nào khác”

Như vậy, bạn có thể hiểu khi người sử dụng đất bị thu hồi đất có thể được nhà nước bồi thường hoặc hỗ trợ bằng việc giao đất ở, nhà ở tái định cư tại khu tái định cư hoặc địa điểm phù hợp cho người sử dụng đất.

Trong đó, tại khoản 6 Điều 3 Luật Nhà ở 2023 quy định: “Nhà ở để phục vụ tái định cư là nhà ở để bố trí cho đối tượng thuộc trường hợp được tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở, giải tỏa nhà ở theo quy định của pháp luật”.

Các trường hợp được bố trí tái định cư khi nhà nước thu hồi đất?

Tại Điều 111 Luật Đất đai 2024 quy định về trường hợp nào được bố trí tái định cư như sau:

- Hộ gia đình, cá nhân có đất ở, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế đang sở hữu đất ở, đang sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi Nhà nước thu hồi đất ở mà đáp ứng điều kiện tại Điều 95 Luật đất đai 2024 được bồi thường bằng nhà ở tái định cư.

- Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất gắn liền với nhà ở phải di chuyển chỗ ở mà không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở, nếu không có chỗ ở khác trong địa bàn xã, thị trấn tại khu vực nông thôn hoặc địa bàn thị xã, thành phố thuộc tỉnh hoặc trong địa bàn quận, thị xã, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương thì được giao đất ở có thu tiền sử dụng hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở.

- Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp/ phi nông nghiệp không phải đất ở và đủ điều kiện bồi thường về đất theo quy định tại Điều 95 của Luật Đất đai 2024 mà có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở và địa phương có điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở thì được bồi thường bằng nhà ở tái định cư.

- Người có đất ở bị thu hồi để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khu đô thị thì được bồi thường bằng đất ở, nhà ở tại chỗ. Trường hợp thu hồi để thực hiện mục đích khác thì được bồi thường bằng đất ở, nhà ở tại chỗ nếu khu vực thu hồi đất có quỹ đất/ nhà tái định cư. 

- Trường hợp thực hiện dự án đầu tư cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư thì chủ sở hữu được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo pháp luật về nhà ở.

Như vậy, theo quy định này thì đối với người sử dụng đất có đất bị thu hồi mà thuộc trường hợp sau thì sẽ không được nhận tái định cư:

- Trường hợp cá nhân, hộ gia đình có đất bị thu hồi không phải là đất ở/ đất nông nghiệp/ phi nông nghiệp không phải đất ở đủ điều kiện bồi thường về đất theo quy định tại Điều 95;

- Trường hợp cá nhân, hộ gia đình bị thu hồi đất ở nhưng vẫn còn đất ở, nhà ở khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn tại khu vực nông thôn hoặc địa bàn thị xã, thành phố thuộc tỉnh hoặc trong địa bàn quận, thị xã, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương.

- Trường hợp cá nhân, hộ gia đình bị thu hồi một phần đất ở và phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi đủ điều kiện để ở.

Ai được nhận nhà ở tái định cư khi thu hồi đất?

Nhà ở tái định cư là nhà ở để bố trí cho các hộ gia đình, cá nhân thuộc diện được tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở, bị giải tỏa nhà ở theo quy định của pháp luật.

Căn cứ Điều 35 Nghị định 95/2024/NĐ – CP về hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở quy định đối tượng, điều kiện được bố trí Nhà ở để phục vụ tái định cư như sau:

Trường hợp 1: Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có nhà ở hợp pháp thuộc diện bị giải tỏa khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án vì mục đích quốc phòng, an ninh, để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng theo quy hoạch đã được duyệt.

Trường hợp 2: Hộ gia đình, cá nhân bị Nhà nước thu hồi đất ở gắn với nhà ở và phải di chuyển chỗ ở nhưng không đủ điều kiện được bồi thường về đất ở theo pháp luật về đất đai và không có chỗ ở khác;

Tại trường hợp 1 và trường hợp 2 này được mua nhà ở thương mại để làm nhà ở phục vụ tái định cư hoặc thuê, thuê mua, mua nhà ở phục vụ tái định cư do Nhà nước tự xây dựng và cần đáp ứng 2 điều kiện sau:

- Được liệt kê trong danh sách được bố trí tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt;

- Làm đơn đề nghị bố trí nhà ở tái định cư theo Mẫu số 01 của Phụ lục V Nghị định 95/2024/NĐ-CP.

Trường hợp 3: Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân là chủ sở hữu nhà chung cư thuộc diện phải phá dỡ để cải tạo, xây dựng lại được bố trí nhà ở tái định cư tạm thời theo pháp luật về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư;

Trường hợp 4: Hộ gia đình, cá nhân đang thuê nhà ở thuộc tài sản công thuộc diện bị Nhà nước thu hồi (trừ trường hợp bị thu hồi do chiếm dụng nhà ở).

Tại trường hợp 4 phải thuộc diện đang sử dụng Nhà ở theo Điều 62 Nghị định 95/2024/NĐ – CP như sau mới được bố trí nhà ở tái định cư:

- Đang sử dụng nhà ở do được Nhà nước bố trí sử dụng trước ngày 19/01/2007;

- Đang sử dụng nhà ở do nhận chuyển quyền thuê nhà ở, bao gồm trường hợp nhận chuyển nhượng quyền thuê nhà ở sau ngày 19/01/2007.

Hồ sơ nhận nhà ở tái định cư khi nhà nước thu hồi đất?

Thủ tục nhận nhà ở tái định cư khi nhà nước thu hồi đất?

Hồ sơ nhận nhà tái định cư bao gồm những giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất hợp pháp, quyết định bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cụ thể, bạn cần chuẩn bị đơn xin nhận nhà, giấy tờ tùy thân, giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất (như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũ), quyết định thu hồi đất và phương án bồi thường, tái định cư. Giấy tờ cần chuẩn bị:

• Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở (sổ đỏ, sổ hồng) hoặc giấy tờ về quyền sử dụng đất khác theo quy định của pháp luật.
• Giấy tờ chứng minh nguồn gốc đất.

- Giấy tờ liên quan đến bồi thường, hỗ trợ và tái định cư:

- Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của cơ quan có thẩm quyền.

- Văn bản xác nhận về việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Giấy tờ khác:

Đơn xin nhận nhà ở tái định cư.

Giấy tờ tùy thân của người nhận nhà. Giấy ủy quyền (nếu có).

Bản sao kê tài khoản ngân hàng hoặc giấy tờ liên quan đến việc thanh toán, chi trả.

Thủ tục nhận nhà ở tái định cư khi nhà nước thu hồi đất?

Bước 1: Nhận thông báo thu hồi đất: Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sẽ thông báo thu hồi đất và cung cấp thông tin về phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Bước 2: Thẩm định phương án: Phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sẽ được thẩm định trước khi ban hành quyết định phê duyệt.

Bước 3: Nhận quyết định bồi thường: Sau khi phương án được phê duyệt, bạn sẽ nhận được quyết định bồi thường và tái định cư.

Bước 4: Nộp hồ sơ: Nộp đầy đủ hồ sơ yêu cầu tại cơ quan có thẩm quyền để được nhận, bốc thăm và bàn giao nhà ở tái định cư.

Kết luận:

Tái định cư là chính sách quan trọng nhằm bảo đảm chỗ ở ổn định cho người dân khi Nhà nước thu hồi đất. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp bị thu hồi đất đều được bố trí tái định cư mà cần đáp ứng các điều kiện cụ thể theo quy định pháp luật. Do đó, việc nắm rõ các quy định về đối tượng, điều kiện và thủ tục tái định cư sẽ giúp người sử dụng đất chủ động bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, đồng thời hạn chế được những vướng mắc, thiệt thòi trong quá trình bị thu hồi đất.

Nếu có gì thắc mắc các bạn có thể liên hệ thông tin phía dưới đây để được hỗ trợ tốt nhất. Liên hệ ngay để được tư vấn sơ bộ và hướng dẫn chi tiết!