Các bước khởi kiện tranh chấp thừa kế, di chúc?

Các bước khởi kiện tranh chấp thừa kế gồm: chuẩn bị hồ sơ khởi kiện, nộp đơn lên Tòa án có thẩm quyền, chờ Tòa án thông báo nộp tạm ứng án phí, nộp tiền tạm ứng án phí, và sau đó Tòa án sẽ tiến hành thụ lý, chuẩn bị xét xử và đưa ra xét xử sơ thẩm.

Các giấy tờ cần chuẩn bị bao gồm đơn khởi kiện, giấy tờ nhân thân, giấy chứng tử, giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế và tài liệu chứng minh tài sản.

Bước 1: Hòa giải (tiền tố tụng)

Trước khi khởi kiện tại Tòa án, người khởi kiện cần tiến hành hòa giải tranh chấp tại Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã, phường, thị trấn nơi có bất động sản. Tuy không bắt buộc, việc hòa giải này có thể giúp giải quyết mâu thuẫn một cách êm thấm.

 • Thẩm quyền: UBND cấp xã, phường nơi có bất động sản thừa kế.

 • Kết quả:

Thành công: Các bên lập biên bản hòa giải thành.

Không thành công: Các bên nhận lại hồ sơ và tiếp tục thực hiện các bước khởi kiện.

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện

Bạn cần chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ sau để nộp lên Tòa án:

• Đơn khởi kiện: Được làm theo mẫu, ghi rõ thông tin người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền và nghĩa vụ liên quan, nội dung tranh chấp và yêu cầu giải quyết.
• Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế:
• Giấy chứng tử của người để lại di sản.
• Giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy đăng ký kết hôn để chứng minh quan hệ với người đã mất.
• Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu di sản:
• Sổ đỏ, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở đối với bất động sản.
• Giấy đăng ký xe, sổ tiết kiệm, giấy tờ có giá khác đối với động sản.
• Di chúc (nếu có): Bản gốc hoặc bản sao có công chứng.
• Giấy tờ tùy thân:
• Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân của người khởi kiện.
• Tờ khai về hàng thừa kế.
• Văn bản thỏa thuận (nếu có).
• Văn bản đại diện theo ủy quyền (nếu có)

Bước 3: Nộp hồ sơ khởi kiện tại Tòa án

Sau khi chuẩn bị đủ hồ sơ, người khởi kiện nộp đơn và các giấy tờ liên quan đến Tòa án có thẩm quyền.

•Thẩm quyền Tòa án:

Tranh chấp bất động sản: Nộp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có bất động sản.

Tranh chấp động sản: Nộp tại Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của người bị kiện.

•  Hình thức nộp:

Trực tiếp: Nộp tại bộ phận tiếp nhận đơn của Tòa án.

Qua bưu điện: Gửi hồ sơ qua đường bưu điện.

Trực tuyến: Nộp qua Cổng dịch vụ công Quốc gia (tùy thuộc vào việc Tòa án địa phương đã triển khai hay chưa).

Bước 4: Tòa án thụ lý vụ án

•  Kiểm tra đơn: Trong 5 ngày làm việc, Tòa án sẽ xem xét hồ sơ và thông báo về việc nộp án phí.

•  Nộp án phí: Sau khi nhận được thông báo, người khởi kiện nộp tiền tạm ứng án phí tại Chi cục Thi hành án Dân sự và nộp lại biên lai cho Tòa án.

•  Thụ lý: Tòa án ra thông báo thụ lý vụ án và bắt đầu giải quyết.

Bước 5: Giải quyết tại Tòa án

•  Hòa giải tại Tòa:

Tòa án tổ chức phiên hòa giải để các bên tự thỏa thuận.

Nếu hòa giải thành, Tòa sẽ ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.

Nếu hòa giải không thành, vụ án sẽ được đưa ra xét xử.

•  Xét xử sơ thẩm:

•  Sau khi bạn nộp tiền tạm ứng án phí, Tòa án sẽ chính thức thụ lý vụ án.

Thời gian chuẩn bị xét xử là 04 tháng, trường hợp phức tạp có thể gia hạn thêm nhưng không quá 02 tháng.

•  Tòa án mở phiên tòa xét xử công khai để giải quyết tranh chấp. Tòa án ra bản án sơ thẩm.

•  Xét xử phúc thẩm (nếu có): Nếu không đồng ý với bản án sơ thẩm, các bên có quyền kháng cáo trong thời hạn luật định để Tòa án cấp trên xét xử phúc thẩm.

Lưu ý quan trọng

•  Thời hiệu khởi kiện:

Yêu cầu chia di sản: 30 năm đối với bất động sản và 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế (người có tài sản chết).

Yêu cầu xác nhận quyền thừa kế: 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế.

•  Tư vấn pháp lý: Do quy trình khởi kiện phức tạp, bạn nên tham khảo ý kiến luật sư để được tư vấn và hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ chính xác, tránh các rủi ro về pháp lý

Cơ quan nào có thẩm quyền giải quyết tranh chấp thừa kế di chúc?

Tòa án là cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp thừa kế di chúc. Cụ thể, Tòa án nhân dân khu vực có thẩm quyền chung, trong khi Tòa án nhân dân cấp tỉnh giải quyết các vụ việc có yếu tố nước ngoài.

Thẩm quyền giải quyết của Tòa án

Tòa án nhân dân cấp khu vực:

Tòa án nhân dân cấp huyện nơi bị đơn cư trú hoặc có tài sản có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp thừa kế, trừ một số trường hợp đặc biệt

Tòa án nhân dân cấp tỉnh:

Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết các trường hợp sau:

•  Vụ việc có yếu tố nước ngoài (ví dụ: người để lại di sản hoặc người thừa kế là người nước ngoài).

•  Tranh chấp liên quan đến tài sản, tài chính và bất động sản có giá trị lớn.

•  Xác định thẩm quyền theo lãnh thổ:

Di sản là động sản: Tòa án nơi bị đơn cư trú có thẩm quyền giải quyết.

Di sản là bất động sản: Tòa án nơi có bất động sản đó có thẩm quyền giải quyết.

Thời gian giải quyết tranh chấp thừa kế di chúc là bao lâu?

Thời gian giải quyết tranh chấp thừa kế, di chúc phụ thuộc vào giai đoạn: chuẩn bị xét xử sơ thẩm là 4 tháng, có thể kéo dài hơn với vụ phức tạp; xét xử phúc thẩm là 2 tháng. Thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia di sản là 10 năm (động sản) hoặc 30 năm (bất động sản) kể từ thời điểm mở thừa kế, tức là khi người để lại tài sản qua đời.

Thời gian giải quyết tại Tòa án Sơ thẩm:

Thời hạn chuẩn bị xét xử là 4 tháng kể từ ngày Tòa án thụ lý vụ án.

Thời hạn này có thể kéo dài hơn nếu vụ việc phức tạp hoặc cần giám định.

Thời gian giải quyết tại Tòa án Phúc thẩm (nếu có kháng cáo):

Thời hạn giải quyết là 2 tháng kể từ ngày thụ lý.

Thời hiệu khởi kiện (thời hạn nộp đơn ra Tòa án)

Đối với động sản: 10 năm kể từ thời điểm mở thừa kế.

Đối với bất động sản: 30 năm kể từ thời điểm mở thừa kế.

Lưu ý:

Sau khi hết thời hiệu này, di sản sẽ thuộc về người thừa kế đang quản lý hoặc được xử lý theo quy định pháp luật.

Tuy nhiên, nếu các đồng thừa kế không có tranh chấp và có văn bản thỏa thuận, di sản có thể trở thành tài sản chung và Tòa án vẫn giải quyết dựa trên thỏa thuận đó.

Thời gian giải quyết tại cơ quan công chứng

Công chứng di chúc, văn bản thỏa thuận thừa kế:

Không có thời hạn cụ thể, tùy thuộc vào quy trình của từng văn phòng công chứng. Giải quyết các văn bản thỏa thuận phân chia di sản (nếu có):

Từ 02 đến 10 ngày làm việc nếu nội dung công chứng phức tạp.

Niêm yết văn bản thừa kế: 15 ngày kể từ ngày niêm yết tại UBND cấp xã